Reviews
Of het nu gaat om een retraite, een eenmalig gesprek of langere persoonlijke begeleiding; mensen zeggen vaak dat ze bij mij ruimte vonden om tot zichzelf te komen. Ruimte om stil te staan, te herademen, hun verhaal te delen of nieuwe betekenis te vinden.
Hieronder lees je hoe verschillende mensen mijn begeleiding hebben ervaren. Misschien herken je er iets in van je eigen zoektocht, verlangen of levensweg.
Ervaringen met persoonlijke begeleiding
Anoniem:
Mijn gesprek met Toke was bijzonder en verhelderend. Het heeft tijd nodig gehad om in te dalen en het gaat zeker nog verder doorwerken. In een erg verdrietige en intensieve periode in mijn gezin heeft het me geholpen een nieuwe ingang te vinden. Ik begin te voelen dat ik als moeder ook maar een mens ben. Dat ik een stap terug mag doen. Dat ik niet perfect hoef te zijn en dat juist daar ook kracht in schuilt. In mij is iets in beweging gezet. Er zijn diepere lagen aangeraakt en er is lucht gekomen… misschien zelfs licht.
Anoniem:
Toke hoort en begrijpt niet alleen wat ik zeg, maar ook wat ik níét zeg. Dat is bijzonder. Door juist dat onder woorden te brengen, houdt ze me iets voor wat tegelijk verrassend en herkenbaar is. Vreemd misschien, maar ook vertrouwd. Ze luistert op een manier die maakt dat je zelf anders naar je leven gaat kijken. Soms confronterend, soms verdiepend, soms troostend. Maar altijd met zachtheid en in alle veiligheid.
Anoniem:
Ik was verrast en dankbaar na onze gesprekken. Ze hebben me echt nieuwe levenskracht gegeven. Ik besef nu dat ik goed genoeg ben, dat mijn leven klopt zoals het is. Ik voel mijn innerlijke wijsheid weer, en mijn kracht. Toke kijkt op een totaal andere manier dan de therapeuten die ik eerder sprak. Haar benadering en antwoorden zijn verrassend en verhelderend. Ze weet de kern ongelooflijk goed te raken. Doordat ze pastor en theoloog is, kijkt ze net even anders. Dat maakt echt verschil. Ze haalt wijsheid in mij naar boven waarvan ik niet wist dat ik die had. Alsof er een sluier werd opgetild over een wijsheid die al in mij aanwezig was, maar waar ik zelf nog geen woorden voor had.
Anoniem:
Ik kon nooit goed mijn grenzen aan geven, uit angst voor teleurstelling, afwijzing of het gevoel egoïstisch te zijn. In de ontmoetingen met Toke ontdekte ik dat trouw zijn aan mezelf en aan mijn eigen draagkracht helemaal niet egoïstisch is. Ik mag er ook zelf zijn. Door te aanvaarden dat ik liefde waard ben en dat ik van mezelf mag houden, kan ik geven wat ik te geven heb — vrijwillig, bewust en vanuit verbondenheid. Ik ben eerlijker geworden over wie ik ben: mijn licht én mijn schaduw. Over wat ik wil geven, maar ook over wat ik nodig heb. En dat voelt bevrijdend. Ik ben goed (genoeg) zoals ik ben, en daar ben ik dankbaar voor.
Ervaringen met Retraites
Alexandra:
"Wil je ontdekken waar jouw persoonlijkheid vandaan komt, wat je verleden je tot op heden gebracht heeft, en hoe je je nu en in de toekomst wilt ontwikkelen..........? Deze retraite heeft me niet alle antwoorden gegeven, maar wel de rust en zekerheid dat ik, als persoon oké ben.
Dit zal ik meenemen als kado wanneer ik in de spiegel van mijn ziel kijk.
Dankjewel hiervoor!
Sondra:
"Voor de tweede keer nam ik deel aan een retraite van Toke en Greet samen in Denekamp. Het klooster ervaar ik als een warme bedding en omhulling om tijd en ruimte te nemen om te luisteren naar wat vanbinnen spreekt.
Waarom ik bij Toke terug blijf komen is omdat ze aanwezig durft en kan blijven in alles wat er is, ook in diepe duisternis.
Ik ervaar veel vertrouwen in haar nabijheid bij mijn innerlijke proces, waarbij Greet een mooie aanvulling is. Ik voel me gesteund, gevoed, bemoedigd. En dankbaar ga ik weer naar huis, waarbij ik van harte voel: graag tot weerziens!"
M.R.:
"Deze retraite is er voor iedereen. Dat klinkt heel reclame-achtig maar ik heb ervaren dat iedereen op zijn eigen proces voort kan gaan. Het is geen kwestie van 'beginners' of 'gevorderden'.
We gaan samen op weg en worden in alle vrijheid en in een zeer grote betrokkenheid en deskundigheid begeleid."
Anne-Sophie:
"Een prachtige ervaring met veel diepgang!
Ik denk dat er de komende periode nog veel zal loskomen en ontstaan aan inzichten. Ik heb over mijzelf en mijn familie(patronen) veel geleerd.
De eerste stappen naar leren 'zijn' in stilte zijn gemaakt. Ik verwacht dat het me veel zal brengen in mijn verdere traject op zoek naar mezelf.
Dank voor de veilige omgeving waarin dit heeft mogen plaatsvinden (ook aan de zusters)."
Vita Coppens:
“Het meedoen aan de familie-retraite was voor mij de eerste keer dat ik iets helemaal alleen deed nadat mijn moeder is overleden en mijn partner is verongelukt. Ik vond het heel spannend. Al maanden probeerde ik sterk te blijven voor mijn omgeving. Maar tijdens de retraite ontdekte ik dat ik niet steeds heel erg mijn best hoefde te doen om geaccepteerd te worden.
Ik voelde de ruimte om gewoon mezelf te zijn en hoefde me niet aan te passen. Ook was het verfrissend om me te focussen op andere aspecten en fasen van mijn leven, nadat ik zo lang in een overlevingsstand heb gezeten. Het verbreedde mijn blik, waardoor ik verder kon kijken dan de periode van mijn leven waar ik in zat. Hierdoor kon ik een beetje meer terugkomen bij wie ik ben.
Deze ervaringen heb ik meegenomen naar huis en werken sindsdien door in mijn dagelijkse leven.”.
Dinie van ’t Erve, uit Apeldoorn:
"In de retraite mag je helemaal jezelf zijn. Je wordt aan het denken gezet en komt meer bij je innerlijke zelf. Ik ben dichter bij mezelf gekomen, verbaasd over alle diepe gevoelens. En alle gevoelens mogen er zijn."
Ans Weenink, uit Apeldoorn:
"Ik kan iedereen zo’n retraite aanraden. Ik dacht: ik heb nu al zoveel aan mezelf gewerkt, maar het leven geeft je steeds weer lessen die je nog niet goed hebt geleerd. En in Voedsel voor de Ziel kun je daar liefdevol aan werken en je wordt niet gepusht. Kom en ga gewoon. Je vindt veel zingeving."
Marja:
"De retraite heeft me zo goed gedaan, ik heb een beter beeld van mezelf gekregen en kan mezelf nu veel beter accepteren want ik ben goed zoals ik ben. En ik heb geweldige begeleiding gehad."
Petra Rienks, uit Beltsum:
"Wat een mooie inzichten heb ik mogen ontvangen tijdens de stilteretraite onder leiding van Toke en Greet. Echt een kadootje aan mezelf. Ik zou het iedereen gunnen en aanraden."
JMH, uit Huissen:
"Het klooster met de lieve zusters en de mooie tuin is een heerlijke plek om bij jezelf te komen, en voor verdieping. Toke is een lieve en integere vrouw die de retraites met passie en gevoel leidt."
Bianca Meulenhoff, uit Amsterdam:
"Op 3 juni 2024 heb ik de retraite ‘De kunst van het ouder worden’ gevolgd. Voor mij de eerste keer. Je moet geluk hebben met degene die de retraite geeft. En dat HAD ik met Toke. Ik voelde de eerste middag al, dat het de juiste keuze was. Toke is een bevlogen, zeer empathisch warm persoon. Ze heeft veel respect voor iedereen, laat je in je waarde. Niets moet, omdat je er voor jezelf bent, maar alles kan. Voor mij is het een goede ervaring geweest. ik zal de thema’s in de gaten houden, die nog komen."
Renée van Riessen:
"In juni 2024 heb ik bij Toke Elshof de retraite De Kunst van het Ouder Worden gevolgd en ik kijk daar met erg veel plezier op terug. De retraite heeft een open structuur waarin veel ruimte is voor eigen bezinning en voor de uitwisseling met anderen. De opdrachten die je krijgt stimuleren steeds tot verder kijken en denken, en Toke geeft deskundig en met humor leiding aan de gesprekken. Onderdeel van de retraite is een kennismaking met de geschiedenis van het klooster van de Zusters van Denekamp – de plaats waar we als deelnemers aan de retraite gastvrij ontvangen werden. Ik heb dat als verrijkend en verdiepend ervaren. Hetzelfde geldt voor de mogelijkheid om gebedsdiensten en vieringen van de communiteit te bezoeken. Als geheel kan ik deze retraite van harte aanbevelen aan iedereen die wat beweging wil brengen in het denken over de vraag wat ouder worden zou kunnen betekenen."
Ronald Dongor (z.g. 2025):
"Mijn motivatie voor deelname aan de stilteretraite van 30 september - 2 oktober was: tijd voor mezelf en met mezelf, vanuit spirituele, meditatieve overwegingen en mijn geloofsovertuiging. Ik kom uit een wereld van DOEN en ben via een transformatie/zuiveringsproces bezig te ontwikkelen naar een wereld van ZIJN.
De drie dagen in de serene omgeving van het klooster - met goede verzorging in alle opzichten - en onder begeleiding van 'Voedsel voor de Ziel' waren zaligmakend in dit kader. De slogan van het klooster: 'uit rust komt kracht' was iedere dag weer een eyecatcher en inspiratiebron.
Sommige van de bezinningsopdrachten i.c. inspiratiemodules hebben me laten zien, horen en voelen - zeker ook dankzij de stilte - wat in mij leeft en bij mij hoort. Het was ook een ware verdere zoektocht naar mijn innerlijke stem en bron. Naar wie ik ben, en of/hoe ik van mezelf hou en mezelf durf te omarmen. Bepaalde modules waren 'snoep' voor mij op de weg naar mijn innerlijke leven.
De ontdekking en verkenning van mijn innerlijke kamers/ruimtes waren nieuw voor mij.
In deze drie dagen heb ik kunnen dealen met de weg naar het loslaten van lasten - niet zijnde van mij - die ik meezeul. Deze zaken bij het licht neerleggen en overgeven is een uitdaging. Ze mogen en kunnen me niet langer dienen.
Het was prettig om op een analytische wijze na te denken - via de aangeboden inspiratiebronnen - en op te schrijven wat mij innerlijk verwarmt en voedt.
Feit is, dat een retraite in deze vorm voor herhaling vatbaar is. Dat is in ieder geval mijn voornemen, en ik zal de retraitemap die ik meekreeg veelvuldig raadplegen. De inhoud van de dagen resoneren nog steeds bij mij.
Dank aan Toke en Greet voor de ondersteuning tijdens deze dagen."
Annette Dubois:
"Stilteretraite in Denekamp
Een geschenk aan jezelf.
Even een paar dagen alleen maar ZIJN.
Stilteretraite in Denekamp
met sterke en hartverwarmende begeleiders
mooie uitnodigende verbindende opdrachten met jezelf
en het thema.
Een geschenk aan jezelf.
Stilteretraite in Denekamp."
M.R.:
"In een veilige omgeving heb ik letterlijk en figuurlijk zo'n ruimte gevoeld
om mezelf te onderzoeken, mezelf te laten zien
en nieuwe ruimte te ontdekken
om door te groeien."
Angelique Duiker, uit Heemskerk:
"Ik heb de retraite Familieportret in Klooster Denekamp als ontzettend fijn en bijzonder ervaren.
Een combinatie van rust en ontspanning in een fijne rustige omgeving,
en een reis naar wie je in de kern (al) bent.
Ik kon volledig mezelf zijn, dankzij de goede begeleiding en openheid, ook van de andere deelnemers,
en ik heb mooie nieuwe inzichten gekregen.
Nu, dagen erna, ben ik nog steeds aan het nagenieten.
Voor wie deze retraite overweegt?
Doen!
Het is een cadeau aan jezelf, en wat mij betreft een verrijking van de rest van je leven.
Ik ben ontzettend dankbaar voor deze mooie reis en ervaring."
Conny de Wit:
"Mijn ervaring met de retraite Familieportret is, dat je helemaal jezelf mag laten zien.
Zo durf je ook de diepte in te duiken om met nieuwe inzichten weer boven te komen.
Iedereen is respectvol naar elkaar. Mijn ziel is goed gevoed tijdens deze retraite.
Het was inspirerend.
Nu ik bijna een week verder ben, merk ik dat ik mezelf thuis meer rust gun
en dat ik op mijn werk dichter bij mijn gevoel en eigen mening kan blijven.
Het was fijn om deze retraite mee te maken."
Geja:
"De retraite Familieportret was voor mij een reuzenstap verder om mij te verdiepen in mijn plek in de familie.
Ik heb los kunnen laten waar ik afstand van wilde doen.
Je kunt per dagdeel kiezen uit een aantal opdrachten die bij je passen. Niks moet, alles mag.
Voor mij was dat belangrijk, omdat er dan totaal geen druk op zit.
Ook de terugkoppelingen waren prettig.
Je reageert niet op elkaar, je bent dus puur met jezelf bezig zodat je dieper in jezelf kunt afdalen,
voelen wat mijn plek in de familie voor mij betekent. Voelen waar ik behoefte aan heb.
De afwisseling was fijn: schrijven, mediteren (kort), luisteren naar muziek,
gedicht/tekst en creatief bezig zijn.
De begeleiding was goed afgestemd op de groep. Ieder werd volledig in zijn waarde gelaten.
Alles mocht er zijn, zeer respectvol.
Kortom een aanrader!"
Diana:
"De retraite Familieportret voelt als een groot cadeau dat ik mezelf heb gegeven.
Ik mocht prachtige vrouwen ontmoeten en ik kon een begin maken
met het verwerken van een moeilijke tijd van zorgen voor mijn familie.
In Denekamp vond ik de ruimte om met mezelf bezig te zijn in plaats van vooral met anderen.
En meer zicht te krijgen op mijn plek in mijn familie. Het is een eerste stap naar meer gemoedsrust.
Met grote dank aan Toke voor het samen praten, en Greet, die me liet voelen wat meditatie kan doen".
Cindy Stienstra:
"Een aanrader voor wie rust en bezinning zoekt. Toke stelt vragen die me aanzetten tot nadenken.
Daardoor heb ik weer contact gemaakt met een diepgewortelde hartewens
die voortkomt uit kernwaarden
die in mijn familie van generatie op generatie zijn doorgegeven.
En hoe mijn familiethema uitsluiting
nog altijd een rol speelt in mijn leven en handelen.
Door het verblijf ik het klooster kreeg ik een kijkje in het leven van de zusters.
Ze zijn warm, gastvrij en werelds.
Een bijzondere ontmoeting."
Anne N. :
"De retraite had een fijne sfeer, waar je je prettig bij voelde.
De ruimte om wel of niet iets met anderen te delen, werd gerespecteerd en het persoonlijke gesprek was erg fijn".
Jose, 74 jaar:
"Het was een fijne retraite in een mooie en rustige sfeer en omgeving.
Ik heb rust en vrede gevonden tijdens deze dagen."
Greetje T. v. S., uit Apeldoorn:
"Er zijn een aantal zinnen die in me blijven hangen.
Je mag leven en gelukkig zijn
en
Je hebt pas te geven als je iets te geven hebt".
Jan A.R.J.M. Reijsbergen, uit Zoetermeer:
"De opbouw van de sessies in de retraite was goed, en ook de voorbereidingstijd
De retraitemap was ook duidelijk.
De vragen en opdrachten hebben mij niet alleen tijdens de sessies geholpen,
maar zullen mij ongetwijfeld ook in mijn derde levensfase (onder)steunen."
Wemanda:
"Al langere tijd zocht ik naar een stilte retraite, maar op internet kon ik niet zomaar iets vinden waarvan ik dacht dat het bij me zou passen. Na een tijdje zoeken kwam ik op de site van Toke. Haar verhaal en het gebied rondom Denekamp sprak me aan. Daarnaast ook dat het in een klooster was. Verder had ik niet veel verwachtingen. Ik had er zin in, ik was er aan toe, dat voelde ik heel duidelijk.
De warme ontvangst van Toke en Greet en ook de hele sfeer en setting en de fijne aanwezigheid van de zusters maakten al snel, dat ik me goed kon overgeven aan de stilte. Wat een rust en tijd heb je over, wanneer er geen gesprekken worden verwacht en er geen internet/social media/tv is voor afleiding.
In de stilte kwamen gedachten en gevoelens terug waar ik aandacht voor moest hebben. Gevoelens waarvan ik niet wist dat ze er (nog) waren. De workshops en meditaties hielpen mij daarin goed mee. Door drie keer samen te eten en elkaar in stilte te ontmoeten zat er een duidelijke lijn in de dag. Iets wat voor mij goed werkte.
Ik heb het als heel bijzonder ervaren.
Een hele fijne gedachte om Toke ontmoet te hebben en deze retraites en het klooster ontdekt te hebben. Om af en toe op te laden vanuit het drukke leven dat er thuis is. En voor mijzelf om echt te voelen wat er diep van binnen in mij speelt. Dat hoeft niets groots te zijn, maar het verdient wel aandacht. Ik kijk erg naar deze week, want morgen ga ik weer :-) "
Ria Blom, 67 jaar, uit Groningen:
"In de stilteretraite kon ik mijn dagelijkse beslommeringen even loslaten en naar binnen keren. De inspiratiemodules en meditaties hielpen daarbij.
De teksten van Rumi en Teresa van Avila hebben me geraakt.
De zorgvuldig gekozen woorden van Toke nodigden uit om steeds weer bij mezelf te blijven."
Jolanda Bronsvoort, 60 jaar:
" De stilteretraite was een heel fijne retraite om te doen. Je komt echt tot jezelf en bij jezelf, deze dagen.
Het was heerlijk om in mijn eentje op mijn eigen plekje te kunnen werken aan de workshops. Deze zijn goed opgezet en laten je goed nadenken over jezelf. Ook is er voldoende tijd voor andere dingen zoals lezen of wandelen.
Het klooster is een fijne plek om te zijn. De stilte is weldadig.
De retraite wordt heel fijn begeleid door Toke. Ik kom zeker nog een keer terug."
Mariola Wolters, 49 jaar, uit Oegstgeest:
"Wat een bijzondere dagen vol zelfreflectie en diepe ontspanning!. Toke en Greet zijn twee zeer kundige en inspirerende begeleiders.
Het klooster biedt een plek waar je je direct thuis en tot rust voelt komen.
Ik kom zeker terug, veel dank voor alles!"
Francis:
"Deze stilteretraite was een cadeau voor mezelf. Ik wilde dit al zo lang!
Heerlijk, de stilte en de rust. Bij jezelf komen, nadenken over dingen in stilte.
Ik raad het iedereen aan. Voor mij had het een week mogen duren, in plaats van drie dagen.
Ik ga proberen dit jaarlijks aan mijzelf cadeau te doen."