Ouderschap is een constante balans tussen vasthouden en loslaten. Van de eerste stapjes tot het moment dat je kind zijn eigen weg kiest; elke fase vraagt om vertrouwen en overgave. Maar wat als loslaten niet alleen een kwestie is van opvoeding, maar van afscheid nemen?
Hoe ga je om met het ondenkbare moment waarop je je kind moet loslaten, terwijl je niets liever wilt dan het vasthouden?
In deze blog deel ik mijn ervaringen als ziekenhuispastor op de neonatologie, met ouders die voor deze hartverscheurende realiteit stonden. Over verdriet, hoop en de kracht van overgave. Want loslaten is niet alleen een daad van verlies, maar ook een daad van liefde.
De kracht van overgave: wanneer loslaten onvermijdelijk is
Ik zie hun ogen. Vol verdriet, vol liefde. De moeder houdt haar kindje vast, zo klein, zo kwetsbaar. De vader streelt zacht het hoofdje. Ze weten het. Dit moment met hun baby is kostbaar, want het zal een van de laatste zijn.
We praten zacht. Over hun kindje, over de pijn, over de hoop die eigenlijk geen hoop meer is. En toch is die hoop er nog. Natuurlijk is die er nog.
Want hoe laat je een kind los, dat je net hebt gekregen?
Hoe kun je het onvoorstelbare aanvaarden? En dan kon de vraag komen:
"Wilt u ons kindje dopen?"
Ik hoorde die vraag vaker in het ziekenhuis. Ouders die, midden in het grootst denkbare verdriet, houvast zochten in hun geloof. En ergens, diep van binnen, misschien ook nog hoopten. Hoopten dat de nooddoop hun kind zou genezen. Dat er een wonder zou gebeuren. Want ja, mensen weten dat geloof geen magie is. Dat God geen God is die op aanvraag levert. Maar op het breekpunt tussen hoop en afscheid, spreekt het hart een andere taal.
Voorzichtig spreek je daar dan over. Over hoe God niet altijd ingrijpt, maar er wél bij is. Over hoe geloof geen verzekering tegen verdriet is, maar een kracht om het te dragen. En dan, op een moment dat hoop en verdriet in elkaar overlopen, doopte ik het kindje. En dan baden we. Soms bad ik namens hen, als ze zelf geen woorden hadden.
Op zo’n moment bidden ouders niet meer om genezing. Bidden op zo’n moment gaat over overgave. Dopen wordt een intens gebeuren waarin ouders hun kind niet alleen uit handen geven, maar ook overgeven. Toevertrouwen aan God, aan een liefde die zij zelf niet meer kunnen geven, aan een toekomst waar zij geen zicht op hebben. Ze vertrouwen hun kindje toe, en eigenlijk ook zichzelf.
Ik heb het vaak ervaren als een beweging van kwijtraken naar loslaten. De kracht krijgen om niet langer krampachtig vast te willen houden aan wat voorbijgaat. De kracht krijgen om niet met gebalde vuisten verder te leven maar met geopende handen. De kracht krijgen om los te laten omdat overgave de enige manier is om te blijven liefhebben.
Ouderschap en de moeilijke vraag: van wie is een kind?
Het is een diep menselijke neiging om je kinderen te beschermen en te behoeden. Als ouder voel je instinctief dat je kind van jou is. Jouw vlees en bloed, jouw verantwoordelijkheid, jouw toekomst. Maar is dat ook zo?
Kahlil Gibran schreef:
"Jullie kinderen zijn je kinderen niet. Ze zijn de zonen en dochters van ’s levens verlangen naar zichzelf."
Het is een prachtige, maar ook confronterende gedachte. Want hoe vaak worden kinderen niet onbewust gevormd naar de verwachtingen van hun ouders? Hoe vaak zegt een ouderlijke droom meer over de ouder dan over het kind zelf?
Denk aan de vader die zijn zoon het voetbalveld op stuurt omdat hij zelf prof had willen worden. De moeder die haar dochter een ‘zekere toekomst’ toewenst, zonder te vragen waar haar hart ligt. Of ouders die hun kind belasten met hun eigen angsten en gemiste kansen - niet uit kwade wil, maar uit onmachtige liefde. En denk aan de kinderen die zich voegen, die proberen te voldoen aan wat er van hen verwacht wordt - tot ze ontdekken dat ze zichzelf kwijt zijn.
Maar een kind is geen bezit. Een kind is niet de droom die je zelf niet kon waarmaken of een spiegel waarin je jezelf wilt herkennen. Een kind is geen blanco blad dat ouders mogen invullen, maar een verhaal dat zelf ontvouwd wil worden. Kinderen komen ter wereld als een belofte.
Een kind heeft een eigen weg te gaan, een eigen leven te leiden.
De kunst van overgave: loslaten en de eigen weg van een kind
Loslaten is misschien wel het moeilijkste wat een ouder kan doen. Het gaat tegen alles in. Je houdt van dit kind, je hebt het gedragen, gekoesterd, beschermd. Hoe kun je dan je handen openen en zeggen: Ga maar?
De ouders die ik ontmoette in het ziekenhuis wilden niets liever dan hun baby vasthouden, voeden, troosten, grootbrengen. Maar in plaats daarvan moesten ze loslaten. Dat ging gepaard met tranen en pijn, ook jaren later nog. Maar ergens groeide het besef dat liefde niet alleen betekent dat je vasthoudt, maar ook dat je durft te vertrouwen en los te laten.
Dat geldt niet alleen voor ouders die hun kind als baby verliezen.
Ook ouders die hun kind mogen opvoeden ervaren de momenten waarin je moet loslaten.
De eerste stapjes, de eerste schooldag, de eerste keer dat ze zich tegen je afzetten, de eerste keer dat je merkt dat ze een leven hebben waar jij geen deel meer van bent.
Loslaten begint niet pas als een kind volwassen is en de deur uitgaat. Het begint al veel eerder, in de manier waarop ouders hun kind ruimte geven. Ruimte om te ontdekken, om fouten te maken, om zichzelf te zijn.
Je zou willen sturen, beschermen, zorgen dat ze niet struikelen. Maar dat kan niet. En misschien is dat wel de kern van liefde: dat je iemand de ruimte geeft om te worden wie hij of zij bedoeld is te zijn. Zelfs als dat anders is dan jij hoopte. Zelfs als dat pijn doet.
Want een kind is nooit van ons. Het is een geschenk, geleend van het Leven zelf. En vroeg of laat moeten we onze handen openen en zeggen:
"Ga maar, op jouw manier, op jouw weg."
Voedsel voor de Ziel: een stap naar verdieping en impact
Als deze woorden je raken en je zoekt naar een plek voor reflectie en verdieping, dan ben je van harte welkom om contact met me op te nemen.
Vanuit Voedsel voor de Ziel bied ik individuele spiegelgesprekken en retraites aan, waaronder rond het thema familieleven
(bekijk hier het aanbod van Voedsel voor de Ziel).
Ook sta ik open voor een vrijblijvend telefoongesprek
Door stil te staan bij je eigen proces, draag je niet alleen bij aan je eigen groei, maar help je ook anderen verder.
De netto-opbrengst van mijn werkzaamheden gaat naar de Kalasi-scholen in de Democratische Republiek Congo,
waarmee we goed onderwijs en toekomstkansen bieden aan jongens en meisjes daar. (Lees meer over het onderwijsproject Kalasi)
Reactie plaatsen
Reacties